Monitoring w przedszkolu – jakie musi spełniać wymagania?

Coraz więcej przedszkoli decyduje się na zainstalowanie kamer monitoringu. Dla rodziców, którzy oddają swoje pociechy pod opiekę placówek, temat ten budzi jednak mieszane uczucia. Z jednej strony – poczucie bezpieczeństwa, z drugiej – troska o prywatność dzieci. Czy kamery w przedszkolu to konieczność, by zapewnić bezpieczeństwo naszym dzieciom, czy raczej zbędny nadzór?

W tym artykule przyjrzymy się, jakie są plusy i minusy systemu monitoringu w przedszkolach, jakie przepisy regulują jego stosowanie oraz jak placówki mogą podejść do tej kwestii, aby rodzice, dzieci i personel czuli się spokojnie.

Monitoring w przedszkolu – dlaczego coraz częściej stosowany?

Kamery w przedszkolach stają się coraz bardziej popularne. Nie jest to jednak prosty pomysł wynikający z chęci kontroli – monitoring wizyjny w placówkach oświatowych często wynika z troski o bezpieczeństwo dzieci i ochrony mienia.

Dzięki systemowi monitoringu dyrektor przedszkola może zapewnić dodatkowy nadzór nad codziennym życiem w placówce. Rodzice również doceniają możliwość sprawdzenia, jak wygląda dzień ich pociech i czy przebiega on w bezpiecznych warunkach.

Bezpieczeństwo dzieci i pracowników – priorytet przedszkola

Zapewnienie bezpieczeństwa w przedszkolu to jeden z głównych celów monitoringu. Kamery mogą pełnić funkcję prewencyjną, odstraszając od zachowań mogących stanowić zagrożenie. Dzięki odpowiedniemu nadzorowi można również szybciej reagować na nagłe sytuacje, czy to na placu zabaw, czy w innych pomieszczeniach, takich jak sale, szatnie czy przebieralnie.

Przedszkole a ochrona danych osobowych – kwestie prawne i regulacje

Stosowanie monitoringu w przedszkolach wymaga uwzględnienia przepisów prawa oświatowego oraz ochrony danych osobowych (RODO). Warto pamiętać, że przetwarzanie obrazu, szczególnie dzieci, wymaga szczególnej ostrożności. Przepisy wymagają, aby dyrektor przedszkola konsultował takie rozwiązania z radą rodziców oraz radą pedagogiczną. Ponadto, każdy system monitoringu w przedszkolu musi mieć określony regulamin oraz jasno wyznaczone zasady przetwarzania danych – tak, by rodzice, pracownicy i dzieci byli świadomi swojego prawa do prywatności.

Podstawą prawną, która umożliwia stosowanie systemu kamer w przedszkolach jest art. 108a Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe. Brzmi on:

Art.  108a.  [Monitoring placówek oświatowych]

1.  Jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa uczniów i pracowników lub ochrony mienia dyrektor szkoły lub placówki, w uzgodnieniu z organem prowadzącym szkołę lub placówkę oraz po przeprowadzeniu konsultacji z radą pedagogiczną, radą rodziców i samorządem uczniowskim, może wprowadzić szczególny nadzór nad pomieszczeniami szkoły lub placówki lub terenem wokół szkoły lub placówki w postaci środków technicznych umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring).
2.  Monitoring nie powinien stanowić środka nadzoru nad jakością wykonywania pracy przez pracowników szkoły lub placówki.
3. Monitoring nie obejmuje pomieszczeń, w których odbywają się zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, pomieszczeń, w których uczniom jest udzielana pomoc psychologiczno-pedagogiczna, pomieszczeń przeznaczonych do odpoczynku i rekreacji pracowników, pomieszczeń sanitarnohigienicznych, gabinetu profilaktyki zdrowotnej, szatni i przebieralni, chyba że stosowanie monitoringu w tych pomieszczeniach jest niezbędne ze względu na istniejące zagrożenie dla realizacji celu określonego w ust. 1 i nie naruszy to godności oraz innych dóbr osobistych uczniów, pracowników i innych osób, w szczególności zostaną zastosowane techniki uniemożliwiające rozpoznanie przebywających w tych pomieszczeniach osób.
4. Nagrania obrazu zawierające dane osobowe uczniów, pracowników i innych osób, których w wyniku tych nagrań można zidentyfikować, szkoła lub placówka przetwarza wyłącznie do celów, dla których zostały zebrane, i przechowuje przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące od dnia nagrania.
5. Po upływie okresu, o którym mowa w ust. 4, uzyskane w wyniku monitoringu nagrania obrazu zawierające dane osobowe uczniów, pracowników i innych osób, których w wyniku tych nagrań można zidentyfikować, podlegają zniszczeniu, o ile przepisy odrębne nie stanowią inaczej.
6. Dyrektor szkoły lub placówki informuje uczniów i pracowników szkoły lub placówki o wprowadzeniu monitoringu, w sposób przyjęty w danej szkole lub placówce, nie później niż 14 dni przed uruchomieniem monitoringu.
7. Dyrektor szkoły lub placówki przed dopuszczeniem osoby do wykonywania obowiązków służbowych informuje ją na piśmie o stosowaniu monitoringu.
8. W przypadku wprowadzenia monitoringu dyrektor szkoły lub placówki oznacza pomieszczenia i teren monitorowany w sposób widoczny i czytelny, za pomocą odpowiednich znaków lub ogłoszeń dźwiękowych, nie później niż dzień przed jego uruchomieniem.
9. Dyrektor szkoły lub placówki uzgadnia z organem prowadzącym szkołę lub placówkę odpowiednie środki techniczne i organizacyjne w celu ochrony przechowywanych nagrań obrazu oraz danych osobowych uczniów, pracowników i innych osób, których w wyniku tych nagrań można zidentyfikować, uzyskanych w wyniku monitoringu.
10. Zasady monitorowania młodzieżowych ośrodków wychowawczych określają przepisy ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich.

No dobrze, a co z RODO?

Monitoring w przedszkolu a RODO

Wprowadzenie monitoringu w przedszkolu oznacza, że dyrektor placówki musi przestrzegać obowiązków wynikających z przepisów dotyczących ochrony danych osobowych (RODO). Obejmuje to nie tylko przestrzeganie prawa, ale również odpowiedzialne informowanie rodziców i pracowników o zasadach funkcjonowania systemu.

Przedszkole jako instytucja oświatowa przetwarza dane osobowe dzieci, ich opiekunów prawnych, pracowników i innych osób przebywających na terenie placówki. Dlatego, by spełnić wymogi RODO, placówka musi zapewnić, że przetwarzanie obrazu jest zgodne z przepisami i nie narusza prywatności osób, które przebywają na jej terenie. Kluczowe w tym procesie jest jasne określenie celów monitoringu oraz tego, które obszary przedszkola będą objęte kamerami. Zgodnie z art. 13 RODO, administrator danych (w tym przypadku dyrektor przedszkola) ma obowiązek informowania monitorowanych osób o tym, jak, gdzie i po co będą przetwarzane ich dane.

Transparentność i regulamin – jak komunikować zasady monitoringu?

Jednym z fundamentów działania monitoringu zgodnie z RODO jest opracowanie regulaminu, który szczegółowo określi zasady funkcjonowania systemu, obejmując m.in. takie kwestie jak:

• zakres nagrywanego obrazu,
• reguły rejestracji i przechowywania nagrań,
• sposoby zabezpieczenia danych osobowych.

Ważne jest, aby monitoring był stosowany wyłącznie w miejscach, gdzie to absolutnie niezbędne, a pomieszczenia objęte kamerami były odpowiednio oznaczone – np. znakami piktograficznymi. Zgodnie z przepisami, nagranie dźwięku jest zabronione, co oznacza, że system rejestrujący obraz w przedszkolu nie może nagrywać rozmów, aby nie naruszać prywatności.

Informowanie rodziców i pracowników – obowiązek komunikacji

Aby zbudować zaufanie, dyrektor powinien przeprowadzić konsultacje z rodzicami i radą pedagogiczną na temat zasad stosowania monitoringu. Dobre praktyki wskazują, że placówka powinna poinformować wszystkich zainteresowanych o uruchomieniu kamer z przynajmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem. Taka transparentność ma istotne znaczenie – zarówno rodzice, jak i pracownicy muszą wiedzieć, dlaczego monitoring jest stosowany oraz jakie dane będą przetwarzane i w jakim celu.

UODO i wsparcie prawne – pomocne wytyczne

W przypadku wątpliwości interpretacyjnych dotyczących przepisów RODO w przedszkolach, pomocne mogą być wytyczne Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej. Opracowano nawet specjalny poradnik „Ochrona danych osobowych w szkołach i placówkach oświatowych”, który stanowi źródło wiedzy na temat typowych problemów związanych z przetwarzaniem danych w takich instytucjach. Dzięki takim materiałom, dyrektorzy przedszkoli mogą skutecznie wdrażać monitoring, który spełnia wymogi prawne i jednocześnie zapewnia maksymalną ochronę prywatności dzieci i pracowników.

Gdzie można zainstalować kamery w przedszkolu?

Nie wszystkie pomieszczenia nadają się do monitoringu. Kamery można zainstalować na terenie placówki, w szatniach czy salach zajęciowych, ale z dużym wyczuciem. Ustawodawca podkreśla konieczność proporcjonalności – kamery w przedszkolu nie powinny naruszać prywatności dzieci i pracowników. Z tego względu stosowanie monitoringu w przedszkolu wymaga przemyślenia i odpowiedniego uzasadnienia.

Decyzja o monitoringu – rola rodziców i dyrekcji

Decyzja o instalacji kamer w przedszkolu należy do organu prowadzącego, ale warto, aby była ona poprzedzona konsultacjami z rodzicami i radą pedagogiczną. Rodzic, który obawia się o bezpieczeństwo swojego dziecka, może mieć pytania dotyczące zasad funkcjonowania systemu i zakresu nagrywanych obrazów. Dobrze, gdy przedszkole prowadzi komunikację na temat monitoringu i rozwiewa wszelkie wątpliwości – od charakteru nagrań po możliwość ich weryfikacji.

Podsumowanie – monitoring w przedszkolu to wsparcie, nie kontrola

Stosowanie monitoringu w przedszkolu, przy zachowaniu wszelkich regulacji prawnych i konsultacjach z rodzicami, może być wsparciem dla dyrekcji, nauczycieli oraz opiekunów dzieci. Dzięki monitoringowi można zapewnić większy poziom bezpieczeństwa i spokoju dla rodziców. Jednak zawsze należy pamiętać o proporcjonalności, przestrzeganiu prawa oraz regularnej aktualizacji procedur.