Praca ochroniarza w sklepie to nie tylko odpowiedzialność za bezpieczeństwo mienia, ale także ludzi. Dlatego też bardzo ważne jest, aby pracownik ochrony znał swoje uprawnienia i potrafił je właściwie stosować. Poniżej przedstawiamy szczegółowy przewodnik po prawach i obowiązkach pracowników ochrony, dla wszystkich, którzy zastanawiają się co wolno pracownikowi ochrony w sklepie, a czego nie.
Pracownik ochrony w sklepie jest odpowiedzialny za monitorowanie i zabezpieczanie obiektu handlowego przed kradzieżami, wandalizmem czy innymi niepożądanymi zdarzeniami. Często musi również reagować na sytuacje konfliktowe, które mogą się pojawić pomiędzy klientami.
Kiedy sytuacja wymaga natychmiastowej interwencji, ochroniarz ma prawo ująć osobę zakłócającą porządek. Jest również upoważniony do legitymowania osób w celu potwierdzenia ich tożsamości, zwłaszcza gdy istnieje podejrzenie, że mogą one stanowić zagrożenie dla chronionego obiektu. Należy jednak pamiętać, że nie może zrobić tego bez uzasadnionej przyczyny.
Ochroniarz ma prawo monitorować obszar sklepu, a także interweniować w przypadku podejrzenia o kradzież czy inną nielegalną działalność. Część pracowników ochrony może również sprawdzać tożsamość osób w przypadku konieczności weryfikacji uprawnień do przebywania na chronionym terenie sklepu, jednak nie wszyscy. Szczegółowe uprawnienia różnią się od tego, jakie kwalifikacje posiada dany pracownik ochrony. Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Wszelkie uprawnienia pracowników ochrony wynikają głównie z Ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (wraz z późniejszymi zmianami), a także z innych aktów wykonawczych i uzupełniających, m.in. z Ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej oraz rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 września 2010 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne.
Wspomniane wyżej dokumenty mówią nam o kwalifikowanych pracownikach ochrony i tych bez licencji.
Pracownik ochrony bez licencji ma ograniczone uprawnienia. Głównie skupia się na obserwacji i zgłaszaniu podejrzanych zachowań jednostkom posiadającym wyższe uprawnienia lub policji. Nie ma też uprawnienia do używania środków przymusu bezpośredniego ani legitymowania osób.
Mówiąc najprościej, pracownik ochrony bez licencji może zrobić to samo, co zwykły obywatel w granicach prawa: zatrzymać osobę łamiącą prawo na gorącym uczynku i przekazać ją policji.
Warto jednak nadmienić w kontekście uprawień pracowników ochrony w sklepach, że dodatkowe obowiązki i uprawnienia pracowników ochrony mogą być regulowane przez wewnętrzne regulaminy obiektów, choć zawsze z zachowaniem przepisów prawa.
Pracownik ochrony z licencją ma szerszy zakres uprawnień. Może używać siły fizycznej w określonych sytuacjach, a także posiadać i używać środków przymusu bezpośredniego, takich jak pałka obronna czy gaz łzawiący.
Jako kwalifikowany pracownik ochrony, w sytuacjach, gdzie zachodzi podejrzenie przestępstwa, ma prawo zatrzymać osobę i przekazać ją w ręce policji, która następnie podejmuje dalsze środki prawne.
Jeśli pozwala na to regulamin sklepu, pracownik ochrony ma prawo do przeglądu zawartości torby osoby wchodzącej lub przebywającej na terenie sklepu. Jednakże nie ma on prawa dokonać rewizji osobistej.
Taka kontrola ma na celu głównie zapobieganie kradzieży i zapewnienie bezpieczeństwa na terenie obiektu. Co więcej, przeszukiwanie torby powinno odbywać się w sposób dyskretny i z szacunkiem dla prywatności klienta.
Pracownik ochrony ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną o kradzież lub rozbój, ale musi to robić zgodnie z prawem i proporcjonalnie do sytuacji.
Po zatrzymaniu, powinien niezwłocznie powiadomić policję i przekazać sprawę w ręce funkcjonariuszy, którzy decydują o dalszych działaniach. Wciąż należy pamiętać o tym, że pracownik ochrony może używać siły fizycznej proporcjonalnie do sytuacji. Niedopuszczalne jest bicie, kopanie, uderzenia i inne zachowania agresywne wobec zatrzymanego, chyba że są one podejmowane w obronie własnej.
Ochroniarz w sklepie ma prawo weryfikować tożsamość osoby w kontekście uprawnień do przebywania w sklepie. Może poprosić o okazanie dokumentu tożsamości, ale nie może tego robić bez uzasadnienia.
Innymi słowy, jeśli pracownik ochrony dokonuje ujęcia podejrzanej osoby, może sprawdzić, czy ma ona prawo do przebywania na terenie chronionego przez niego obszaru. Jeśli jednak nie ma uzasadnionych podejrzeń co do kradzieży dokonanej przez zatrzymanego czy też aktu wandalizmu, nie może go wylegitymować.
Pracownik ochrony może użyć siły fizycznej proporcjonalnie do stopnia zagrożenia i w sposób wyrządzający jak najmniejszą szkodę. Użycie uderzeń i kopnięć jest niedozwolone, chyba że w obronie koniecznej.
Siła, w kontekście stosowania środków przymusu bezpośredniego, może być stosowana jedynie w sytuacjach, gdzie istnieje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracownika ochrony, lub innych osób przebywających w sklepie i tylko przez kwalifikowanych pracowników ochrony.
Ochroniarz nie ma prawa przeszukiwać pracownika sklepu bez jego zgody. Takie działanie wymaga wyraźnych podstaw prawnych oraz świadka. W praktyce, jeśli zachodzi podejrzenie o przestępstwo ze strony pracownika, ochroniarz powinien powiadomić kierownictwo sklepu i w razie konieczności wezwać policję.
Przekroczenie uprawnień przez ochroniarza w sklepie może mieć miejsce, gdy np. używa on nieuzasadnionej siły, dokonuje nielegalnego przeszukania, zatrzymuje osobę bezpodstawnie czy werbalnie lub fizycznie upokarza klienta, czy pracownika sklepu. Takie zachowanie nie tylko szkodzi wizerunkowi sklepu, ale może także prowadzić do odpowiedzialności prawnej dla ochroniarza oraz firmy ochroniarskiej, dla której pracuje.
Pracownik ochrony pracujący w sklepie ma określone uprawnienia, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa zarówno klientom, jak i pracownikom obiektu handlowego. Jednak ważne jest, aby te uprawnienia były stosowane zgodnie z prawem i w sposób proporcjonalny do sytuacji. W większości przypadków jego działania ograniczają się do zatrzymania osób podejrzanych o przestępstwo lub wykroczenie i przekazanie ich w ręce policji.
Do zatrzymania osób podejrzanych pracownik ochrony nie może jednak stosować środków przymusu bezpośredniego i siły fizycznej, o ile nie zachodzi uzasadniona konieczność i o ile nie ma do tego uprawnień w odniesieniu do posiadanej lub nie licencji.
Jeśli szukasz skutecznej ochrony osób i mienia dla swojego sklepu, skontaktuj się z nami.
